SELÇUK ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ 2010-2011 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI MİRAS HUKUKU BÜTÜNLEME İMTİHANI SORULARI
11.07.2011
Öğrenci Ad-Soyadı : Geçmeniz İçin Gereken Not:
Numarası :
Talimat : Ad, Soyad ve Numaranızı yazmayı unutmayınız. Süre 75 dakikadır. Yanlış cevaplar doğruları götürmeyecektir. Her bir soru eşit (5 Puan) değerdedir. Kanun kullanmak serbesttir. Cevaplar, cevap kâğıdı üzerinde işaretlenecektir. Geçmeniz için gereken notu “doğru bir şekilde” yazmayı unutmayınız (Baraj 55’tir). Cevap kâğıdını ve soru kâğıdını birlikte teslim etmeyi unutmayınız.
Başarılar Dilerim. Yrd. Doç. Dr. Mustafa ARIKAN
SORULAR
S.1) I. Sağlar arası edim borcunun yerine getirilmemesi nedeniyle (MK.m.547) miras sözleşmesinden dönebilmek için sadece edim borcunun yerine getirilmemesi yeterli değildir. Bununla birlikte BK. m. 101/I’e göre temerrüt ihtarı yapılmalı veya BK.m. 101/II’e göre ihtara gerek olmayan hallerden biri bulunmalıdır. II. İvazlı miras sözleşmelerinde ivaz borcu yerine getirilmez ve mirasbırakan miras sözleşmesinden dönmeden önce ölürse, borcunu yerine getirmeyen ivaz borçlusu miras sözleşmesinden doğan hakkını mirasçılardan istediği zaman, mirasçılar BK. m. 81’e dayanarak ödemezlik def’ini ileri sürebilirler. III. MK. m. 547’e göre sağlar arası ivaz borcunun yerine getirilmemesi nedeniyle miras sözleşmesinden dönecek olan mirasbırakan dönme anında sınırlı ehliyetsiz ise dönme hakkını sadece mirasbırakanın yasal temsilcisi kullanabilir. IV. MK. m. 527/II’e göre mirasbırakanın miras sözleşmesiyle bağdaşmayan ölüme bağlı tasarruflarına veya bağışlamalarına itirazdan anlaşılması gereken iptal davasıdır. Bu dava ancak mirasbırakanın ölümünden sonra açılabilir. Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerden hangisi veya hangileri doğrudur?
a) I, II, III ve IV. b) I, II, III c) I ve II d) III ve IV. e) I, II, IV
S.2) M, Meramdaki villasını Ü’ye 15.05.2005 tarihinde tapuda düzenlenen bir senetle satmış ancak tapuda tescil işlemi gerçekleştirilmemiştir. M, bu arada kalp krizi geçirerek vefat etmiştir. Daha sonra M’nin oğlu O, babasının söz konusu villayı 15.05.2004 tarihinde düzenlenmiş olan miras sözleşmesiyle kendisine bıraktığını ispat etmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) O, Ü lehine yapılan satış sözleşmesine itiraz ederek iptal davası açabilir. b) O’nun Ü aleyhine herhangi bir dava açmasına gerek yoktur. Zira daha önceki bir tarihte yapılmış olan miras sözleşmesi mevcut iken daha sonraki tarihli satış sözleşmesi kendiliğinden geçersiz olacaktır. c) Ü’ye yapılan satım sözleşmesiyle M ile O arasındaki miras sözleşmesinden dönülmüştür. d) M ile O arasındaki ölüme bağlı tasarrufla M ile Ü arasındaki satım sözleşmesi birbirinden bağımsız işlemlerdir ve birinin mevcudiyeti veya geçerliliği diğerinin mevcudiyetini veya geçerliliğini etkilemeyecektir. e) Hiçbiri.
S.3) M’nin ekonomik bakımdan zayıf durumda olan oğlu A, babasından 35 milyar lira alarak mirastan feragat etmiştir. M’nin ölümünde geride sağ olarak kızı K (M’nin kızı) ve oğlu A’nın oğlu T (M’nin torunu) kalmıştır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) M’nin tek mirasçısı kızı K’dır. b) M’nin mirasçıları K ve T dir. c) M’nin kızı K, terekeden 1/2 pay alır. A’ya ait pay ise M’nin ikinci zümredeki mirasçılarına intikal eder. d) M’nin terekesinin 1/4’ünü K alırken geride kalan 3/4’ünü de T alacaktır. e) Hepsi.
S.4) Bir vasiyetnamenin hile nedeniyle iptalinin talep edildiği bir davada hâkim, ileri sürülen sebebin gerçekleşmediğini ancak dava konusu ölüme bağlı tasarrufun şekil kurallarına aykırı yapıldığını tespit etmiştir. Bununla ilgili olarak aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?
a) HUMK. m. 76’daki “Hâkim, res’en Türk Kanunları mucibince hüküm verir” şeklindeki kurala binaen hâkim, şekil kuralına aykırılığı tespit ettiğinde ölüme bağlı tasarrufu res’en iptal edecektir. b) HUMK. m. 76 hükmü hâkime ölüme bağlı tasarrufu res’en iptal edebilme yetkisi vermez. c) Geçerli olmayan bir ölüme bağlı tasarrufun iptal edilebilmesi için mutlaka dava açılmasını arayan Türk Hukuk sisteminde hâkimin taraflarca ileri sürülmeyen bir iptal sebebini res’en dikkate alması ve ölüme bağlı tasarrufu iptal etmesi asla düşünülemez. d) Hâkimin taraflarca ileri sürülmeyen bir sebeple ölüme bağlı tasarrufu res’en iptal edebilmesinin kabulü durumunda “davacının dayandığı hukuki sebeple mahkemenin bağlı olmadığı”, “hâkimin hukuki sebebi resen tayin edeceği” gibi bir sonucun çıkarılması da kabullenilmiş olur. e) Hiçbiri.
S.5) Bay M, 10.05.2005 tarihinde bir trafik kazasında vefat ettiğinde geride sağ olarak M’nin annesi A, babası B ve kardeşi K (M’nin kardeşi) kalmıştır. M’nin annesi (A), 70 milyon lira karşılık alarak mirastan feragat etmiştir. Net tereke de 50 milyon liradır. Buna göre olayla ilgili olarak aşağıda söylenenlerden hangisi doğrudur?
a) Feragat ivazlı bir feragat olduğu için A da mirasçı imiş gibi hesaba katılır ve A ve B’nin her birinin miras payı 30 milyon lira olarak hesap edilir. b) Feragatin ivazlı olup olmaması önemli değildir. Bu nedenle feragat eden hesaplamalarda asla dikkate alınmaz ve tek mirasçı olan B’nin saklı payı da 60 milyon lira olur. c) Feragatin ivazlı olması durumunda feragat eden şahıs hesaplamalarda dikkate alınır ancak aldığı ivaz terekeye ilave edilmez. Bu nedenle de olayda mirasçılar A ve B olur bunların miras payları da her biri için 25 milyon liradır. d) Feragatin ivazsız olduğunu ve terekenin de 120 milyon lira olduğunu varsayarsak mirasçılar B ve K olur. B’nin saklı payı 15 milyon lira ve K’nın saklı payı da 7.500 lira olur. e) Feragatin ivazsız olduğu varsayımının kabulü durumunda Bay M’nin terekede serbestçe tasarruf edebileceği miktar ise 90 milyon liradır.
S.6) Mirasbırakan M, öldüğünde tereke mevcudu 60.000 TL.dir ve geride sağ olarak M’nin oğlu A kalmıştır. Mirasbırakan alelade ölüme bağlı tasarruflarla B’ye 108.000 TL. ve C’ye de 72.000 TL. miktarında mal vasiyetinde bulunmuştur. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) A’nın miras payı 120.000 TL dir ve saklı payı da 60.000 TL. dir. b) A’nın saklı payı ihlal edilmemiştir. c) C’den tenkis edilmesi gereken miktar 24.000 TL.’dir. d) B’den tenkis edilmesi gereken miktar 48.000 TL.’dir. e) C’den tenkis edilmesi gereken miktar 12.000 TL.’dir.
S.7) Mirasbırakanın geride yasal mirasçıları olarak kardeşleri A ve B kalmıştır. Mirasbırakan M, Ü lehine de bir muayyen mal vasiyeti düzenlemiş ve bunun yerine getirilmesini de A’ya yüklemiştir. Ancak A, mirastan yoksunluk sebeplerinden birisinin gerçekleşmesi nedeniyle mirasçılık sıfatını kazanamamıştır. Bu olayla ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?
a) Vasiyeti yerine getirme borcu B’ye geçer. A’nın vasiyeti yerine getirme borcundan bahsedilemez. b) A’nın C adında bir çocuğu olsaydı vasiyeti ifa ile artık C yükümlü olurdu. c) A’nın mirasçılık sıfatını kaybetmesiyle birlikte vasiyet borcu da sona erecektir. Vasiyet alacaklısı vasiyetin ifa edilmesi için kimseye başvuramayacaktır. d) Vasiyet borçlusu A’nın temyiz kudretini kaybetmesi durumunda borçlu sıfatı bu durumdan etkilenmeyecektir. e) Hepsi.
S.8) Eşi E’den başka yakını olmayan ve gemide kaptan olarak çalışmakta olan A, geminin kamarasında çalıştığı geminin adını taşıyan antetli (başlıklı) kağıda el yazısıyla şöyle bir vasiyetname yazmıştır: “Eşim E’yi beni aldattığı için mirastan ıskat ediyorum. Bütün malvarlığım Alanya’daki villadan ibarettir. Bu villayı da eşimin yerini almayı başaran değerli dostum bayan D’ye bırakıyorum. İmza: Kaptan. Tarih: 10 Mayıs 2001 Salı.” Sonradan 10 Mayıs 2001 tarihinin de Salı değil Cuma olduğu anlaşılmıştır. Yukarıdaki olayla ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi doğrudur?
a) Düzenleme yerine yer verilmediği için söz konusu vasiyetname geçerli değildir. b) Düzenleme tarihindeki yanlışlıklar, kasden olmaması şartıyla, eğer doğru olan tarihin vasiyetname içi ve dışı olgularla saptanması mümkünse, vasiyetnamenin geçerliliğini etkilemez. c) Bu vasiyetnamede imza unsuru yerine getirilmemiştir. Zira BK. anlamında burada bir imzadan bahsedilemez. d) Vasiyetnamenin gemide yazılmış olması başlı başına geçersizlik sebebidir. Zira vasiyetnamenin tevdii şartı gerçekleşmemiştir. e) Hiçbiri.
S.9) I. Butlan kararının, eşlerden birinin ölümünden sonra açılan dava ya da eşlerden birinin davayı açtıktan sonra ölmesi nedeniyle, mirasçıların davaya devam etmesi sonucu elde edilmesi halinde sağ kalan eş, her halükarda yasal mirasçı olabilir ve lehine yapılmış olan ölüme bağlı tasarruftan doğan haklarını isteyebilir. II. MK. m. 159 birinci cümlesinde “Evlenmenin butlanı davası mirasçılara geçmez” hükmü mevcuttur. Bu hükümde kastedilen butlan davası evliliğin nisbî butlanına ilişkindir. III. Mutlak butlanla batıl olan evlenmelerde mutlak butlan davası açma hakkı kanunî halef sıfatıyla mirasçılara geçebilir. IV. Bay A, bayan B ile evli iken aynı zamanda bayan C ile de evlenmiştir. İkinci evliliğin (C ile olan evlilik) iptaline karar verilmeden önce ölen A’nın mirasçıları B ve C dir. Bu durumda geride kalan eşler birlikte mirasçı olurlar. Yukarıda numaralandırılmış cümlelerden hangisi veya hangileri yanlıştır?
a) I, II ve III b) II, IV c) II, III, IV d) I ve III e) III, IV.
S.10) Sadece vasiyetname ile yapılabilen maddi anlamda bir ölüme bağlı tasarruf miras sözleşmesi ile yapılırsa söz konusu ölüme bağlı tasarrufun geçerliliğiyle ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi doğrudur?
a) Sadece vasiyetnamenin konusu olabilecek maddi anlamda ölüme bağlı tasarrufların mutlaka vasiyetname şeklinde yapılması zorunludur aksi takdirde yapılan işlem yok hükmündedir. b) Miras sözleşmelerinin bağlayıcı özellikte olması nedeniyle vasiyetname şeklinde yapılabilecek maddi anlamda ölüme bağlı tasarruflar asla miras sözleşmeleriyle yapılamaz. Yapılan işlemin hukukî akıbeti ise iptal edilebilirliktir. c) Vasiyetname ile yapılması gereken maddi anlamda bir ölüme bağlı tasarruf miras sözleşmesiyle yapılırsa mutlak butlanla geçersiz olur. d) Maddi anlamda ölüme bağlı tasarrufun konusu bağlayıcı olmayan tasarruflardan oluşuyorsa söz konusu ölüme bağlı tasarruf miras sözleşmesiyle yapılamaz zira miras sözleşmelerinin bağlayıcı olma özelliği buna engel teşkil eder. e) Miras sözleşmeleri vasiyetnameler için aranan şekil şartını fazlasıyla içerdiğinden sadece vasiyetname ile yapılabilecek maddi anlamdaki ölüme bağlı tasarrufların miras sözleşmesiyle yapılması da mümkündür.
S.11) Kanser hastası olan M, ölmeden önce yaptığı vasiyetnamede Zafer’deki işyerinin hukuk fakültesini bitirmesi şartıyla oğlu A’ya verilmesini öngörmüştür. Ancak A, harç parasını ödemediği için kaydı silinmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) M’nin tasarrufu hukuki anlamda bir tür yüklemedir. b) M’nin tasarrufu bozucu şarta bağlı bir ölüme bağlı tasarruftur. c) Somut olaydaki koşul geciktirici bir koşuldur ve imkânsızlık durumunda koşulun bağlı olduğu ölüme bağlı tasarruf da hüküm ifade etmeyecektir. d) Bozucu şarta tabi ölüme bağlı tasarruflarda imkânsızlık durumunda ölüme bağlı tasarruf hükümsüzdür. e) Somut olaydaki koşul geciktirici bir koşuldur ancak geciktirici koşulun gerçekleşmesi imkânsız olursa koşulun bağlı olduğu ölüme bağlı tasarrufun geçerliliği bu durumdan asla etkilenmez.
S.12) I. Miras sözleşmesini yaptıktan sonra hakkında kısıtlama kararı verilmiş olan bir kimse miras sözleşmesinden dönebilir. II. Miras sözleşmesine son verme sözleşmesi bir ölüme bağlı tasarruf olduğu için şekil yönünden resmi vasiyetnamenin şekil kurallarına tabiidir. III. Miras sözleşmesinde terekesi üzerinde tasarrufta bulunmayan taraf tam ehliyetsizse ve vesayet altındaysa yasal temsilcinin rızası yeterlidir ayrıca sulh ve asliye mahkemelerinin rızasına gerek yoktur. Yukarıdaki numaralandırılmış ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
a) I, II ve III b) I ve II c) Sadece III d) I ve III e) Sadece I
S.13) Mirasbırakan M, 60.000 TL.’lik tereke bırakmıştır. Geride mirasçı olarak kızları Selma ve Şeyma kalmıştır. Mirasbırakan M, yakın arkadaşları olan A’ya 20.000 TL, B’ye 30.000 TL ve C’ye de 10.000 TL vasiyet etmiştir. Bu durumda aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a) Saklı paylar toplamı 30.000 TL.’dir ve serbestçe tasarruf edilebilecek miktar da 30.000 TL.’dir. b) Saklı pay miktarı 30.000 TL.’lik bir oranda ihlal edilmiştir. c) 30.000 TL.’lik tecavüzün 15.000 TL.’lik kısmı A’dan tahsil edilmelidir. d) 30.000 TL.’lik tecavüzün 15.000 TL.’lik kısmı B’den tahsil edilmelidir. e) Hiçbiri.
S.14) Mirasbırakan M, diğer mirasçılardan mal kaçırmak Çankaya’daki dairesini çok sevdiği oğlu A’ya satmış gibi göstererek aslında bir bağış işlemi yapmıştır. Bu durumla ilgili olarak aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?
a) Burada muvazaalı bir işlem vardır ve görünürdeki satış işlemi hükümsüzdür. b) İşlemin muvazaalı olduğunu iddia eden mirasçılar bunu ispat etmekle yükümlüdürler ancak işlemin geçersizliğini iddia eden saklı pay sahibi mirasçılar açtıkları tenkis davasında işlemin tarafı olmayan üçüncü kişi konumunda olduklarından muvazaayı yazılı delil bulmaya mecbur kalmaksızın mesela tanık dinleterek de ispatlayabilirler. c) Saklı paylı mirasçılar üçüncü kişi gibi değerlendirilemezler bilakis mirasbırakanın külli halefi sıfatıyla hareket ettiklerinden tenkis davası açsalar bile muvazaayı yazılı delille ispat etmek zorundadırlar. d) Saklı pay sahibi olmayan mirasçıların muvazaa iddialarını HUMK. m. 290 gereğince yazılı delille ispatlamaları gerekir. e) Hiçbiri.
S.15) Ayşe’nin Ahmet isminde bir oğlu vardır. Ayşe’nin babası Türkiye’nin ilk 500 firması içinde yer alabilen saygın bir şirketin sahibidir. Ancak Ayşe’nin babası ile arası iyi değildir ve babası Ayşe’yi mirasçılıktan çıkarmıştır. Bu durum karşısında Ahmet, dedesinden saklı payını talep etmektedir. Bu olayla ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?
a) Mirasçılıktan çıkarılan kişinin payı, kendisi sanki mirasbırakandan önce ölmüş gibi, kendi altsoyuna kalacağından Ahmet’in talebi yerindedir. b) Eğer Ayşe mirasçılıktan çıkarılma işlemine karşı iptal davası açar ve işlemi iptal ettirirse Ahmet’in saklı payı elde etmesi düşünülemez. c) Ahmet’in herhangi bir şekilde saklı paya ilişkin talebi söz konusu olamaz. d) Ayşe’nin saklı paylı mirasçısı (Ahmet) olduğu için miras bırakanın terekedeki tasarruf oranı değişmez. e) Hepsi.
S.16) Mirasbırakan Rauf, Sevim isminde bir kadınla evlidir ancak evlilik mutlak butlan sebeplerinden birisiyle batıldır. Rauf, 20.05.2005 tarihinde Konya’da bir düğün pilavında yemek yerken kalp krizi geçirerek vefat eder. Rauf ve Sevim’in evliliğinin mutlak butlan ile iptaline ilişkin karar ise 01.07.2009 tarihinde verilmiştir. Bu olayla ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi doğrudur?
a) Evlenme mutlak butlanla batıl olsa bile karar kesinleşmeden eşlerden biri ölürse diğer eş iyiniyetli ise ölen eşe mirasçı olur. Bu nedenle de eğer Sevim iyiniyetli ise, Rauf’a mirasçı olabilecektir. b) Evlilik mutlak butlanla batıl olursa eşler arasındaki mirasçılık ilişkisi de kendiliğinden sona erecektir. c) Mutlak butlanla batıl olan evlenmelerde mutlak butlan davası açma hakkı, kanuni halef sıfatıyla mirasçılara geçer ve Rauf’un mirasçıları kanuni halef sıfatıyla bu davayı açabilirler. d) Rauf öldükten sonra mutlak butlan davası açılmaz veya açılmış davaya Rauf’un mirasçıları devam etmezse Sevim yine Rauf’a mirasçı olamayacaktır. e) Hiçbiri.
S.17) Aşağıdakilerden hangisi Miras Hukuku’na hâkim ilkelerden birisi değildir?
a) Tasarruf serbestîsinin olması b) Kanunî mirasçılığın asıl olması c) Tereke üzerinde paylı mülkiyet esasına bağlı hak sahipliği d) Borçlardan şahsi ve müteselsil sorumluluk e) Hepsi.
S.18) Zümre sistemine ilişkin olarak aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?
a) Bir önceki zümrede mirasçı bulunması bir sonraki zümrenin mirasçılığını engeller. b) Zümre içinde ön sıradaki (derecedeki) mirasçılar bir alt sıradaki mirasçıların mirasçılığını engeller. c) Mirasbırakandan önce ölen zümre başlarının veya kök başının yerini onların altsoyları alır. d) İkinci ve üçüncü zümrelerde miras ana ve baba hattı olarak ikiye ayrılır. e) Zümre sisteminde murisin ikinci derecede kan hısmı olan bir kimse asla birinci zümrede yer alamaz veya murisin birinci derecede kan hısmı olan bir kimse asla ikinci zümrede yer alamaz.
S.19) Mirasbırakan M, 2003 yılında ölmüş ve geriye M’nin dedesi D (annesinin babası) ve dayısı G ile baba tarafından dedesi F ve amcaları H ve K kalmıştır. M’nin anneannesi ve babaannesi M’den önce ölmüşlerdir. M’nin mirasçılarının miras paylarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) F=1/4, D=1/4, H=1/8, K=1/8, G=1/4 b) F=1/4, D=1/8, H=1/4, K=1/4, G=1/8 c) F=1/8, D=1/4, H=1/8, K=1/8, G=1/8 d) F=1/4, D=1/4, H=1/4, K=1/4, G=1/2 e) F=1/4, D=1/8, H=1/8, K=1/4, G=1/16.
S.20) M, 10.10.2004 tarihinde vefat ettiğinde geride yasal mirasçıları eşi E ile çocukları A, B ve C kalmıştır. M, kızı C’ye 40 milyar liralık hisse senetlerini; Çocuk Esirgeme Kurumuna da 120 milyar lira değerindeki dairesini bağışlamıştır. Daha sonra yapılan tespitlerde M’nin Kızılay’a 140 milyar liralık bağış yaptığı; serbestçe dönmek şartıyla kardeşi K’ya 80 milyar liralık bağış yaptığı, eşi E’ye miras hissesine mahsup edilmemek üzere oturdukları 60 milyar liralık evi temlik ettiği; kızları A ve B’ye ayrı ayrı iş kurmaları için 100’er milyar lira verdiği anlaşılmıştır. Ayrıca bankada M’nin 15 milyar lira parasının olduğu, buna karşılık ailenin bir aylık geçim giderinin 2 milyar olduğu, cenaze giderlerinin 4 milyar lira olduğu ve ayrıca M’nin piyasaya 5 milyar lira borcunun bulunduğu tespit edilmiştir. Bu olayla ilgili olarak aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?
a) M’nin net terekesi 160 milyar liradır. Eklenecek değerler ilave edildiğinde tereke 640 milyar lira olmaktadır. b) E’nin yasal mirası parasal olarak 160 milyar liraya denk gelmektedir. c) Çocukların her birinin saklı payı 80 milyar liraya denk gelmektedir. d) Toplamda 140 milyar lira saklı pay ihlali söz konusudur. e) M’nin serbestçe tasarruf edebileceği miktar ise 260 milyar liradır.
