Zorunlu ve Faydalı Masraflarla İlgili Karar TMK. md. 994

T.C YARGITAY
1.Hukuk Dairesi
Esas: 2014 / 38
Karar: 2014 / 4571
Karar Tarihi: 27.02.2014

ÖZET: Asıl dava; zorunlu ve faydalı masrafların tazmini, karşı dava ise; ecrimisil isteğine ilişkindir. Zorunlu ve faydalı masraflara ilişkin asıl davanın reddedilmesi, karşı davadaki ecrimisil isteği bakımından da adli yargının görevli olduğu gözetilerek işin esasına girilerek taraf delillerinin toplanması, toplanan ve toplanacak delillerin birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi için karar bozulmalıdır.(2886 S. K. m. 35/A) (4721 S. K. m. 683, 994)

Dava: Yanlar arasında görülen asıl dava zorunlu ve faydalı giderlerin tazmini, karşı ecimisil davası sonunda yerel mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın ise reddine ilişkin olarak verilen karar davacı ve karşı davacı tarafından yasal süresi içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü:

Karar: Asıl dava; zorunlu ve faydalı masrafların tazmini, karşı dava ise; ecrimisil isteğine ilişkindir.

Mahkemece; asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın ise reddine karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir.

Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; mülkiyeti T.. B..ne ait 82. Evler Mahallesi, 348 (28) nolu, işyeri vasfındaki yapının, Belediye Encümeninin 28/09/1995 tarih, 4341 sayılı kararı ile zemin katının, 06/10/1995 tarih, 4618 sayılı Encümen kararı ile de üst katının kullanımının aylık işgaliye bedeli ödenmesi karşılığında davacıya bırakıldığı, 1995 tarihinden itibaren " 348 nolu, zemin kat ve üst kattan ibaret yapının" davalının kullanımında olduğu, 31/08/2009 tarihinde Belediye tarafından keşide edilen ihtarnamede 4.300,00 TL. işgaliye borcu bulunduğu ve tebliğden itibaren 15 günlük süre içerisinde işgaliye bedelinin ödenmesi gerektiği aksi halde tahliye ve ecrimisil istemli dava açılacağının bildirildiği, daha sonra 19/11/2009 tarihinde ise çekişmeli yerin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 35/A maddesi uyarınca ihale ile kiralanması gerektiği, 04/12/2009 tarihinde yapılacak ihaleye katılınmaması halinde fuzuli şagil durumuna düşeceğinin bildirildiği, 23/12/2009 tarihli ihtarda taşınmazın tahliyesinin, 12/03/2010 tarihli ihtarda da ecrimisil istendiği görülmektedir.

Asıl davada davacı; işgaliye bedeli ödemek suretiyle kullandığı işyerine zorunlu ve faydalı masraflar yaptığını ileri sürerek eldeki davayı açmıştır.

Hemen belirtmek gerekir ki; Türk Medeni Kanunu'nun 994. maddesinde "iyiniyetli zilyet, geri vermeyi isteyen kimseden şey için yapmış olduğu zorunlu ve yararlı giderleri tazmin etmesini isteyebilir ve bu tazminat ödeninceye kadar şeyi vermekten kaçınabilir. " hükmüne yer verilmiştir.

Açıklanan yasal düzenleme çerçevesinde somut olaydaki olgular değerlendirildiğinde; davacının 1995 tarihinden itibaren işgaliye bedeli ödeyerek taşınmazı kullandığı tarafların kabulündedir. Davalı Belediye, 19/11/2009 tarihli ihtarında ihaleye katılması için davacı- karşı davalıya ihtarname gönderdiği, 23/12/2009 tarihinde de ihaleyi katılmadığı için fuzuli şagil olduğunu bildirdiği, devamında da eldeki karşı davada ecrimisil isteğinde bulunduğu, mahkemece yapılan keşif sonucu alınan 08/11/2010 havale tarihli inşaat mühendisi bilirkişi raporunda; davaya konu yerin buğday pazarında yer aldığı, davacı tarafından hayvan yemi satış dükkanı olarak kullanıldığı, iki katlı yapının zemin katının yazıhane olarak kullanıldığı, birinci katta ise boş bir oda, WC, olduğu, demir profil merdiven ile birinci kata çıkıldığı, davacı tarafından birinci kata WC, demir profil korkuluk, demir profil çatılı- çinko kaplı gölgelik sundurma, pis su foseptik çukuru, sanayi tipi, elektrik kablosu döşemesi ve dükkanın etrafının biriket avlu ile çevrildiğini saptadığı, bu eklentiler için Belediyeden izin ve ruhsat alınması gerektiği, davacı tarafından T.. B..nde izin ve ruhsat alınmadan eklentilerin yapıldığı, buğday pazarı içerisinde ortak kullanıma ayrılmış WC olduğu saptanmıştır.

Davacı tarafından yapılan ve zorunlu- faydalı masraf kavramı içerisinde değerlendirilmesi istenilen eklentilerin Türk Medeni Kanunu'nun 994. maddesi çerçevesinde değerlendirildiğinde; davaya konu işyerinin buğday pazarı içinde yer aldığı, buğday pazarı içerisinde ortak tuvaletin bulunduğu, diğer eklentilerin ise izne ve ruhsata tabi olduğu saptandığına göre davacı tarafça yapılanların mülkiyet sahibi bakımından zorunlu ve faydalı masraf kabul edilemeyeceği, başka bir ifadeyle TMK'nın 994. maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceği açıktır.

Karşı dava bakımından temyiz itirazlarına gelince;

Karşı davada, davacı Belediye Türk Medeni Kanunu'nun 683. ve devamı maddelerinden kaynaklı mülkiyet hakkına dayalı olarak ecrimisil istemektedir. Davalı ise mülkiyeti Belediyeye ait 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 35/A maddesi uyarınca ihale yoluyla kiralaması gerektiği taşınmazda, Belediye Encümen kararına dayalı olarak taşınmazı kullanan haksız işgalci konumundadır. Bu durumda taraflar arasındaki ecrimisilden kaynaklı uyuşmazlığın Adli Yargıda çözümlenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

Hal böyle olunca; yukarıda açıklanan nedenlerden ötürü zorunlu ve faydalı masraflara ilişkin asıl davanın reddedilmesi, karşı davadaki ecrimisil isteği bakımından da adli yargının görevli olduğu gözetilerek işin esasına girilerek taraf delillerinin toplanması, toplanan ve toplanacak delillerin birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi için karar bozulmalıdır.

Sonuç: Tarafların bu yönlere değinen temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 27.02.2014 tarihinde oybirliği ile, karar verildi. (¤¤)