Yargıtay 13. Hukuk Dairesi Esas : 2004/10039 Karar : 2005/1029 Tarih : 28.01.2005

*SATIŞ SÖZLEŞMESİ

*KARŞILIKLI TAAHHÜTLERİ HAVİ AKİT

*AYNI ANDA İFA

(818 s. BK. m. 81)

Taraflar arasındaki istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu düşünüldü.

KARAR

Davacı, Orman Genel Müdürlüğünce davalıya tahsis edilen 25 ton odunu, 21.3.2003 tarihli sözleşme ile tonu 50.000.000 TL.den satın alıp bedeli 1.250.000.000 TL.yi ödediğini ancak odunların teslim edilmediğini belirterek 25 ton odunun kendisine ait olduğunun tesbiti ile aynen teslimine, aynen teslim mümkün olmadığı takdirde 25 ton odunun rayiç değerinin tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalı, davacıdan 37 ster odun karşılığı 600.000.000 TL. alıp odunları teslim ettiğini savunarak davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, satışa konu odunların mülkiyetinin dava dışı Orman idaresine ait olduğu, davalının yazılı sözleşme ile 25 ton odunu davacıya sattığı, davalının odunları teslim ettiğini kanıtlayamadığı gerekçesi ile 25 ton odunun dava tarihindeki değeri 2.250.000.000 TL.nin hüküm tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.

1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2- BK.81. maddesi "Mütekabil taahhütler, muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse, akdin şartları ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkça kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olması lazımdır." düzenlemesini getirmiştir. Buna göre iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde taraflar edimlerin değişimini kabul etmişlerdir. Taraflardan her biri diğer tarafın edimini elde etmek için kendi edimini ifa etmek borcu altına girer. Her iki tarafa da edimini yerine getirme yükümlülüğü getiren sözleşmelere tam iki taraflı sözleşmeler denir. İki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde edimlerin aynı anda ifa edilmesi gerekir. Satış sözleşmesinde tam iki taraflı sözleşmelerdendir. Satış sözleşmesinde, alıcı satış bedelini ödemek satıcıda satışa konu malı alıcıya teslim etmekle yükümlüdür. Taraflardan birisi ecelden istifade hakkını haiz değilse karşı taraftan edemini yerine getirmesini isteyebilmesi için kendi edimini yerine getirmesi veya yerine getirmeyi usulüne uygun tebliğ etmiş olması gerekir.

Taraflar arasında yapılan 21.3.2003 tarihli sözleşmede davalı satıcının 25 ton odunu, tonu 50.000.000 TL.den 1.250.000.000 TL. bedelle davacıya sattığı, satış bedelinin ödendiği belirtilmiştir. Ancak davacı 21.1.2004 tarihli celsede odun bedeli 1.250.000.000 TL. den 750.000.000 TL.yi ödediğini kalan 500.000.000 TL.yi daha sonra nakliye bedeli olarak ödeyeceğini, diğer bir değişle, sözleşmede yazılanın aksine satış bedelinden 500.000.000 TL.yi ödemediğini kabul etmiştir. Davacı alıcı, satış sözleşmesi gereği kendi üzerine düşen edimi tamamen yerine getirmediği sabit olmuştur. Bu durumda yukarda yapılan açıklamalar gözetildiğinde kendi edimini yerine getirmeyen ve eksik satış bedelini ödemeyi teklif etmeyen davacı davalıdan satışa konu odunların tamamının teslimini veya rayiç değerinin tahsilini isteyemez. Mahkemece davalıya ödendiği sabit olan 750.000.000 TL.ye tekabül eden odun bedelinin tahsiline karar verilmesi gerekirken semenin tamamı ödenmiş kabul edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

SONUÇ : (1) nolu bentte yazılı nedenle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte gösterilen nedenle kararın davalı lehine BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 28.1.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Kaynak:Corpus

UYARI: Firmamızca basılı ortamdan elektronik ortama aktarılan içtihat metni, tarafımızdan içeriği etkilenmeyecek şekilde değiştirilmiş ve değişikliği yapan algoritma TESCİL ettirilmiştir. Tescil edilmiş içtihat metninin Corpus sözleşmesinde belirtilen amaçlar dışında herhangi bir ortamda (elektronik veya yazılı) bulundurulması/kullanılması durumunda firmamız tüm kanuni haklarını KULLANACAKTIR.